Τα μέλια χωρίζονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες:
ΑΝΘΟΜΕΛΑ, από νέκταρ ανθέων θάμνων, δέντρων, λουλουδιών ή καλλιεργειών και ΜΕΛΙΤΩΜΑΤΑ τα οποία μαζεύουν οι μέλισσες από βαμβακώδεις εκκρίσεις παρασίτων κυρίως πεύκου ή ελάτου, αλλά (σε πρόσμειξη με μέλι από τα άνθη τους) και άλλων δέντρων με προσβολή από παράσιτα που αφήνουν μελιτώδεις απεκκρίσεις.
-Τα ΑΝΘΟΜΕΛΑ διαφέρουν πολύ ποιοτικά μεταξύ τους.Εξαιρετικό τόσο σε γεύση όσο και σε πάμπολες πολύτιμες φυσικές διατροφικές ουσίες είναι το θυμαρόμελο (10% περίπου της ελληνικής παραγωγής μελιού) ξανθό ή καστανόξανθο και αρωματικό με εξαιρετική υπόπικρη γεύση θυμαριού, φρέσκο είναι λεπτόρευστο, πήζει μετά από 5-16 μήνες ανάλογα με την υγρασία και θερμοκρασία περιβάλλοντος αποθήκευσης. Αν είναι επεξεργασμένο, οπότε χάνει ουσίες, χάνει πχ τους υγιεινότατους γυρεόκοκκους με φιλτράρισμα-τεχνητή διαύγαση και με θέρμανση σε 55-60 βαθμούς ή (πολύ σύνηθες αυτό, αλλά χάνει πολύ γευστικά) ανακατεμένο με μελίτωμα-πευκόμελο, δεν πήζει για χρόνια.Αν θέλετε να μην πήξει ποτέ, το διατηρείτε σε συντήρηση ψυγείου αεροστεγώς κλεισμένο. Αν σας έπηξε μπορείτε, χωρίς να χάσει καμιά ουσία, να το ζεστάνετε για μια ώρα περίπου σε 55 βαθμούς ή στοσώμα του καλοριφέρ και δεν θα ξαναπήξει. Κορυφαίο γευστικά λοιπόν το αγνό, χωρίς προσμίξεις θυμαρόμελο και φυσικά χωρίς τάισμα των μελισσιών με σιρόπια την περίοδο συλλογής του.Γευστικότατα είναι και τα πολύ σπάνια μέλια μαλοτήρας και μέλια φασκόμηλου, θρύμπας, αγριολεβάντας, ματζουράνας και το θαυμάσιο μέλι ανθέων κρόκου (πολύ ακριβό) στην Κοζάνη και εκεί γύρω.Ένα σκαλί παρακάτω γευστικά αλλά πλουσιότατα σε υγιεινές ουσίες είναι τα ανθόμελα ευκαλύπτου, έρεικα (ρεικιού)που το ποσοστό παραγωγής του είναι σχεδόν όσο και το θυμαρόμελο, της χαρουπιάς(σπάνιο και μόνο σε μερικά μέρη της Κρήτης) με πολύ ιδιάιτερη γεύση, συνήθως συλλέγεται μαζί με ρεικόμελο το φθινόπωρο, μέλια εσπεριδοείδών(πήζουν σχετικά γρήγορα, σε δυο μήνες περίπου τα παραπάνω) Το κουμαρόμελο επίσης (σκούρο καφέ, πικρίζει, πήζει πολύ γρήγορα, αλλά είναι υγιεινότατο)
Κατώτερα ανθόμελα, άγευστα,φτωχά σε συστατικά μα και συχνάμε υψηλές συγκεντρώσεις φυτοφαρμάκων(!!!) είναι αυτά από καλλιέργειες βαμβακιού, ηλιοτροπίου κ.α. καλλιεργειών του κάμπου. Τέτοια είναι τα εισαγόμενα πάμφθηνα "μέλια"Βουλγαρίας, Αργεντινής, Κίνας κλπ, τα οποία είτε πουλιούνται με την αποπροσανατολιστική ταμπέλα "ανθόμελο"χωρίς να λένε ΑΠΟ ΠΟΙΑ ΑΝΘΗ προέρχονται είτε (πολύ σύνηθες...) αναμιγνύονται απόι ασυνείδητες εταιρείες ή ιδιώτες με ελληνικά ποιοτικά ανθόμελα και πλασσάρονται ως ελληνικά διαφόρων τύπων.
ΠΑΝΤΩΣ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΕΣ, Η ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΡΧΗΝ ΑΛΑΝΘΑΣΤΟ ΠΟΙΟΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ!!!
-ΤΑ ΜΕΛΙΤΩΜΑΤΑ:
Πάνω από 70% της παραγωγής μελιού στην Ελλάδα είναι μελιτώματα πεύκου κυρίως μα και ελάτου. Σκουρόχρωμα, παχύρευστα σε σύγκριση με τα μέλια ανθέων. Ποτέ δεν πήζουν, όσα χρόνια κι αν περάσουν, γιατί δεν έχουν γυρεόκοκκους αφού δεν είναι από νέκταρ ανθέων αλλά από βαμβακώδεις εκκρίσεις του "εργάτη"του πεύκου ή άλλων παρασίτων. Όσον αφορά τις θρεπτικές ουσίες τους, είναι συμφέρων εμπορικός μύθος ότι αυτές οι ...εκκρίσεις παρασίτων-μελιτώματα (καν δεν είναι μέλια ουσιαστικά...) είναι πιοπλούσιες από ΕΛΛΗΝΙΚΑ ανθόμελα! Αν είναι δυνατό οι απεκκρίσεις του παρασίτου που τρέφεται μόνο από χυμό-ρετσίνι πεύκου, να έχουν πχ τα αιθέρια έλαια και φυτικές ρητίνες και τον πλούτο της ποικιλίας ανθέων από τα οποία συλλέγονται τα ανθόμελα θυμαριού, θρύμπας, πάμπολων αγριολούλουδων,πάμπολων αγριόθαμνων,δέντρων κλπ!!! Πάντως είναι καλά, ως φθηνότερα, για χρήση στην ζαχαροπλαστική. Το δε μέλι "βανίλια ελάτου"που παράγεται στο Μαίναλο, είδος σπάνιου ελατόμελου με άσπρες ανταύγειες-γραμμώσεις μέσα του, είναι εξαιρετικό γευστικά.
-Σε μέρη που μαζεύουν τα μελίσσια θυμάρι αλλά ταυτόχρονα υπάρχει παραγωγή μελιτωμάτων πεύκου, ελάτου ή ανθέων που δίνουν "βαρύτερο"γευστικά μέλι όπως καστανιάς,βαλανιδιάς,ευκαλύπτου, το θυμαρόμελο αυτό χάνει αισθητά σε άρωμα και γεύση...
Γιαυτό, είπαμε, ό,τι κι αν σας λένε (κι εγώ και οποιοσδήποτε) τελικός αλάνθαστος κριτής στο ποιο μέλι να αγοράσετε είναι μια συγκριτική γευστική δοκιμή πολλών και διάφορων ειδών μελιών, διάφορων ακόμα και της ίδιας πηγής ανθοφορίας.
Με προϋπόθεση βέβαια, το να είναι όσο γίνεται πιο αγνό-οικολογικό...
Κώστας Ντουντουλάκης